Tarımda üniversitelerin önemi? Yerli tohumların tekrarda gündeme gelmesi ve bu konuda kamuoyu oluşması çok önemli bir gelişmedir buna karşın yerli tohumları gündeme getirmek tek başına yeterli değildir.
Günümüzde Türkiye’de yerli tohum gündemin en önemli maddesi haline gelmiştir. Gıda güvenliğinde yaşan sıkıntı ve artık şehirde yaşayan neslin yediklerinde eski lezzetleri araması durumu bu talebin temel nedenidir. Diğer taraftan yurtdışından ithal edilen terminatör tohumların çiftçi açısından da problemleri olduğu çok açıktır. Yurtdışı menşeli bu tohumlar Türkiye coğrafyasına uyumlu olmaması nedeniyle tarımda çalışan nüfusun daha çok gübre, pestisit gibi maddeleri kullanmasına sebep olmaktadır. Bahsettiğim hibrit olarak adlandırılan bu tohumlar ilk zamanda üretimin artmasını sağlasa da uzun vadede toprağı fakirleştirmektedir. O zaman neden yerli tohumları terk ettik sorusunu sormamız gerekir. Bunun başlıca nedeni yerli tohumların artan nüfusun ihtiyacını karşılayacak verimliliğin sağlanamamış olmasıdır. Bu bahsettiğim verimliliğin sağlanamamasındaki en büyük etken de tohum gen ıslah çalışmalarının yapılmamasıdır.
Tohum gen ıslahı GDO değildir!
GDO yani genetiği değiştirilmiş organizmalar, canlıların genetik yapısının doğrudan laboratuar ortamında değiştirilmesi durumudur. GDO sayesinde üretilecek gıda ürünlerinin daha verimli olacağı ve bu sayede dünyadaki açlığa çözüm olacağı savunulmaktadır. 2017 yılında fareler üzerinde yapılan bir deney GDO’lu besinlerin kanser yaptığını kanıtlanmış bulunmaktadır. Bunun ile birlikte özellikle Türkiye’de 2009 yılında oluşan kamuoyu ile birlikte GDO’lu gıdalar yasaklanmış bulunmaktadır. GDO’lu gıdaların üretimi yasaklansa da maalesef ithalatı konusunda bir yasak bulunmamaktadır. Tohum gen ıslahı ise GDO’lardan tamamen farklıdır. Tohum gen ıslahında yapılan şey laboratuarda bitkinin genini değiştirmek değil iyi olan genin belirlenmesidir. Örneğin İsrail’de Kudüs üniversitesi bahsettiğim bu yöntemle geliştirdiği domates tohumu ile domates üretiminde %90’lara varan su tasarrufu sağlanabilmiştir.
Tarımda üniversitelerin önemi
Yerli tohumların tekrarda gündeme gelmesi ve bu konuda kamuoyu oluşması çok önemli bir gelişmedir buna karşın yerli tohumları gündeme getirmek tek başına yeterli değildir. Yerli tohumların üretiminin daha verimli ve sürdürülebilir olması için gen ıslahı da yapılmalıdır. Yerli tohumların kullanımı ancak bu şekilde yaygınlaştırılabilir. Burada görev üniversitelere ve ilgili enstitülere düşmektedir. Türkiye’de tohum ve hayvan ıslahı çalışmaları Tarım ve Ormancılık Bakanlığına bağlı TİGEM tarafından yürütülmektedir fakat dünyada bu konuda başarılı ülkeler çalışmalarını üniversiteler temelli yürütmektedir.
İsrail’deki Negev Ben-Gurion Üniversitesi çölün ortasında kurulmuş bir üniversitedir. Bu üniversiteyi diğer üniversitelerden farklı yapan şeyde çölde de tarım yapılabileceğini gösteren çalışmaların bu üniversitede yapılmasıdır. Üniversitenin yapmış olduğu genetik çalışmaları ile birlikte su konusunda çok fakir bir ülke olan İsrail’i tarımda en önemli ülkeler arasına sokmuştur. Bugün İsrail Negev Ben-Gurion Üniversitesi ve diğer üniversiteleri sayesinde bir çöl ülkesi olmasına rağmen özellikle tohum teknolojisinde lider bir ülke haline gelmiştir.
