Mars’ta hangi tarım ürünleri yetiştirilebilir?

NASA ve SpaceX gelecekte Mars’a insan göndermeyi planlıyorlar. Ancak merak konusu olan konu “Mars’ta hangi tarım ürünleri yetiştirilebilir?” sorusuna cevap bulmak.

Bunu konuşmak için doğru zaman olmayabilir, ama insanoğlu olarak COVID-19 gibi hastalıkların önümüzdeki yıllarda daha yaygın olabileceğine inanmak için güçlü nedenlerimiz var. Daha önce el değmemiş alanlara (vahşi topraklar, yoğun ormanlar ve tropikal ormanlar gibi) yaklaştığımızda, vücudumuzun karşı koruma sağlamadığı, bilinmeyen virüsleri açığa çıkarabiliriz. İnsan nüfusu büyüdükçe ve doğal yaşam alanları daraldıkça, bu döngü devam edecektir. Dünya üzerindeki diğer yıkıcı tehlikeler arasında asteroitler ve kuyruklu yıldızlarla çarpışmalar, küresel termonükleer veya biyokimyasal savaş ve tabii ki küresel ısınmanın uzun vadeli etkileri yer alıyor.

Bu tehlikeleri azaltmak için daha da uzaklara gitmemiz gerekebilir. Mars’a kadar. Gitmenin başlıca nedenleri, yaşamı araştırmak ve aramaktır (hem geçmiş hem de şimdiki zaman). Ancak Mars’taki yerleşimler, Dünya’ya felaketli bir şey olması durumunda, insanlık için güvenli bir sığınak da sağlar. Mars’a gitmek artık hayal değil. NASA, 2033 yılına kadar Mars’a insan göndermiş olmayı hedefliyor ve bunun için Kızıl Gezegen’de insan yerleşimleri inşa etmenin yollarını arıyor. SpaceX, 2016 yılında Mars’ta yerleşim inşa etmeye başlamak için kapsamlı bir vizyon açıkladı ve yüksek kapasiteli bir ulaşım altyapısı önerdi. Bu iki aşamalı görev, insanları 2026’ya kadar Mars’a gönderebilir.

Mars’ta sebze yetiştirebilecek miyiz?

Mars’ın potansiyel kolonizasyonu için yapılan araştırmaların en önemli unsurlarından biri de Kızıl Gezegen’de bitki yetiştirmek. Villanova’dan astrobiyoloji öğrencileri tarafından başlatılan Mars Bahçeleri Programında komşu gezegenin koşullarında yetiştirilebilecek sebzeler araştırılıyor. Bunun için, zengin Mars toprağı benzeri (MSS) adı verilen ve Mars’taki demir oksitli toprağı taklit eden bir deney ortamı yaratılmış durumda. 2017 yılında başlayan araştırma programında şimdiye kadar 45 farklı bitki test edildi. Elbette bunların çoğu şerbetçiotu ve arpa oluşturuyor.

ABD’deki Mojave Çölü’nden alınan volkanik kaya parçacıklarını temel olarak yapılan MSS, daha yoğun ve NASA’nın Mars’tan alınan örneklerin kimyasal analizinden geliyor. Bununla birlikte, Mars arazisi, insanlar için tehlikeli olan perkloratlar içeriyor ve bu nedenle, gerçek bir toprak kullanmadan önce bu perkloratların temizlenmesi gerekecek. Ayrıca, Mars’taki güneş ışığı zayıftır, bu da büyüme koşullarını etkiler. Bu sebeple, Villanova öğrencileri Mars sera koşullarını çoğaltmak için tüm doğru adımları attılar ve mümkün olduğunca çok sayıda değişkeni şu soruyu cevaplamak amacıyla açıklamaya çalıştılar: Bitkiler Mars topraklarında, Mars’ta azaltılmış ortam ışığı altında yetiştirilebilir mi?

Mars’ın İklim ve Toprak Koşulları

Buna cevap vermeden önce, Mars için büyük resmi inceleyelim. Oraya gittiğimizde ortam bizi çokta hoş karşılamayacak. Genel olarak, Mars küçük (Dünya kütlesinin 10’da biri), soğuk (ortalama olarak -50 santigrat derece) ve ıssız. Karbondioksit açısından zengin bir atmosfere sahiptir. Mars güneşten yaklaşık 141 milyon mil uzaklıktadır (Dünya 93 milyon mil), yani Mars’ta güneş ışığının maksimum yoğunluğu Dünya’daki güneş ışığının gücünün yaklaşık %43’üdür. Bununla birlikte, yararlı karbondioksit ve azot, gezegenin atmosferinin sırasıyla yaklaşık yüzde 95’ini ve yüzde 2.6’sını oluşturduğu için sevindirici haber. Ancak, Mars atmosferinde ozon olmadığı için, kurulması düşünülen seraların pencerelerinin güneşten gelen zararlı ultraviyole radyasyonunu engellemesi gerekir.

Birkaç milyar yıl önce Mars, okyanuslara, ılıman bir iklime ve (büyük olasılıkla) yaşamla dolu daha misafirperver bir ortama sahipti. O zamandan beri atmosfer ve su stoklarının çoğunu kaybetti ve şu anda yüzeyinde su yok. Bununla birlikte, yüzeyin altında ve gezegenin buzlu kutup bölgelerinde su (veya buz) bulunuyor. Bu zorlu koşullar, tüm bitkilerin sıcak, basınçlı seralarda, atmosfer, nem ve su için önemli telafilerle yetiştirilmesini gerekli kılmaktadır.

Yapay Mars ortamında yapılan deneyler

Sera deneylerinde, Villanova öğrencileri hem bitki dostu hem de Mars’taki seralarda bulunana benzer bir ortam yaratmak simülasyonlar oluşturdu. Örneğin, bitkilerin Mars’takiyle aynı miktarda güneş ışığı almasını sağladılar. Bu gereksinimler göz önüne alındığında, öğrenciler ayrıca bazı bitkileri hidroponik tarım metoduyla yetiştirmeyi denediler.

Öğrenciler başarı oranlarının iki gelişme ile iyileştirilebileceğini keşfettiler: uzun dalga boylu LED’leri kullanmak ve saksı toprağı (veya solucan dışkısı) ekleyerek yoğun MSS’yi gevşetmek.

Mars’ta hangi tarım ürünleri yetiştirilebilir?

Tüm bu faktörlere dayanarak, öğrenciler belirli sebzeleri yetiştirmeyi başardılar. Mars üzerinde düşük ışık miktarı nedeniyle domates, fasulye, baklagiller, mısır ya da diğer kök bitkiler yetiştirmek pek mümkün olmayacak. Bunlara havuç ve patatesi de eklemek gerek, ancak tatlı patates normal patatese göre biraz daha umut veriyor. Öte yandan karahindiba, küçük saksı bitkileri, marul, roka, ıspanak, börülce, sarımsak, bezelye, lahana ve soğanı Mars’ta yetiştirebileceğiz gibi görünüyor.

İnsanlar için hatta profesyonel çiftçiler bile olsak Mars’taki koşullar, kesinlikle bizler için oldukça zor ve karmaşık. Elbette yetiştirilmesi mümkün olan sebzeler sevindirici ancak artan beslenme ihtiyacı için zor, bu nedenle kızıl gezegenin bizim için doğal bir ev olmayacağı açık.

Mars’ta Ürün Yetiştirmek | MARS: Mars’ta Nasıl Hayatta Kalınır?

Bu konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Başka bir gezegende yaşamak zorunda kalacak olmamız sizce ne kadar uzak ya da yakın. Bu işi başarabilecek miyiz?

Çeviri ve Derleme: Levent KIRCA

Kaynak

https://blogs.scientificamerican.com/observations/how-to-grow-vegetables-on-mars/