Avustralya Hükümeti, dünyanın Cavendish muz üretimini kurtarmaya yardımcı olmak üzere tasarlanan, genetiği değiştirilmiş (GDO) bir Cavendish muzu çeşidi olan QCAV-4’ü ticari olarak piyasaya sürmek için QUT’a (Queensland University of Technology) bir lisans verdi.
Avustralya Yeni Zelanda Gıda Standartları (FSANZ) da yapılan Gıda Bakanları Toplantısında (FMM) QCAV-4’ün insan tüketimine uygun olduğunu onaylandı.
Avustralya eyalet ve bölge hükümetleri ile Avustralya ve Yeni Zelanda hükümetlerinin bakanlarından oluşan FMM’nin, FSANZ’ın kararını onaylamak veya inceleme talebinde bulunmak için 60 günü bulunuyor.
QCAV-4 muzu, dünyanın ticari üretim için onaylanan ilk genetiği değiştirilmiş (GDO) muzu ve aynı zamanda Avustralya’da yetiştirilmesi onaylanan ilk Avustralya GDO’lu meyvesidir. QCAV-4, küresel 20 milyar dolarlık muz endüstrisini tehdit eden yıkıcı Panama Hastalığı tropikal ırk 4’e (TR4) karşı potansiyel bir güvenlik ağı sunuyor.
QUT Rektör Yardımcısı Profesör Margaret Sheil, Muz Biyoteknoloji Programının 25 yılı aşkın süredir muz araştırmalarında ön saflarda yer aldığı QUT’taki QCAV-4 araştırma ekibi için bunun önemli bir kilometre taşı olduğunu söyledi.
Profesör Sheil, “QUT araştırmacılarının potansiyel TR4 direnç genlerini araştırmak için Avustralya Araştırma Konseyi’nden hibe almasının üzerinden 20 yıl geçti” dedi.
“Bu, ticarileştirme yolculuğundan somut bir sonuca doğru ilerleyen temel araştırmaların harika bir örneğidir. QUT, harika fon sağlayıcılarımız ve ortaklarımızla birlikte araştırmayı yirmi yıldır destekliyor, dolayısıyla bu dönüm noktasına ulaşmak harika.”
QUT Seçkin Profesörü James Dale ve ekibi, 20 yılı aşkın süredir genetiği değiştirilmiş Cavendish muzlarını geliştirmek ve büyütmek için çalışıyor.
Profesör Dale, “Bu, QCAV-4 için büyük bir adım ve uzun yıllar süren geliştirme sürecinin ardından geldi” dedi.
“Bu kararı memnuniyetle karşılıyoruz çünkü bu, halihazırda dünyanın birçok yerini etkileyen TR4’teki Cavendish muzları için bir güvenlik ağı oluşturmaya yönelik çok önemli bir adımdır.”
“Hükümet ve endüstri ile ortaklaşa geliştirilen QCAV-4 muzları, Kuzey Bölgesi’ndeki saha denemelerinde yedi yılı aşkın süredir yetiştiriliyor ve Panama Hastalığı TR4’e karşı oldukça dirençli olduğu kanıtlandı.”
Panama Hastalığı TR4 halihazırda Asya’daki Cavendish muz üretimini sekteye uğrattı, Güney Amerika’da kendine yer edinmeye başladı ve Avustralya’nın Kuzey Bölgesi ve Kuzey Queensland’inde ortaya çıktı.
QCAV-4, yabani güneydoğu Asya muzu Musa acuminata ssp malaccensis‘ten elde edilen tek bir muz direnç geni olan RGA2 ile biyomühendislik yoluyla geliştirilmiş bir Cavendish Grand Nain muzudur. Cavendish muzları zaten RGA2 genini içeriyor, ancak bu gen uykuda.
Şu anda Avustralya’daki tüketicilere QCAV-4 muzları yetiştirme veya satma planı bulunmuyor.
Profesör Dale, “Yıkıcı Panama Hastalığı TR4, 50 yıldan fazla bir süre toprakta kalan, muz mahsullerini yok eden ve çiftlikleri yok eden, toprak kaynaklı bir mantardan kaynaklanıyor” dedi.
“Bu çok büyük bir sorun. Dünyanın pek çok yerindeki Cavendish tarlalarını harap etti ve Cavendish muz ihracat endüstrisini dünya çapında felce uğratabilir.”
Avustralya’nın birinci sınıf biyogüvenlik kuralları şu ana kadar Panama Hastalığı TR4’ün Avustralya endüstrisinin çoğunluğu üzerindeki etkisini sınırladı, ancak Kuzey Queensland’in bazı kısımlarında görüldü ve Kuzey Bölgesi ticari muz endüstrisini büyük ölçüde yok etti.
Profesör Dale, “Avustralya muzlarının yaklaşık yüzde 95’i Queensland’de yetiştiriliyor ve Cavendish muzları üretimin yüzde 97’sini oluşturuyor” dedi.
“QCAV-4, dünya ihracat endüstrisi için Panama Hastalığı TR4’e karşı gerçek bir koruma sağlamanın yanı sıra, muz üretiminde yer alan 18.000 Queenslandlı için korumalı istihdamı da içeren Avustralya’nın 1,3 milyar dolarlık endüstrisi için bir güvenlik ağıdır.”
Kaynak: Australian government approves release of QUT-developed GM Cavendish QCAV-4