Güneş ışığı vitamini olarak bilinen D vitamini üretmek için genetiği değiştirilmiş domatesler, dünya çapında bir sağlık sorununu ele almak için basit ve sürdürülebilir bir yenilik olabilir.
Araştırmacılar, domates bitkilerinin hem meyvelerinde hem de yapraklarında provitamin D3’ü artıran bitkinin genomundaki belirli bir molekülü kapatmak için gen düzenlemeyi kullandılar. Daha sonra UVB ışığına maruz bırakılarak D3 vitaminine dönüştürüldü.
D vitamini, cildimiz UVB ışığına maruz kaldıktan sonra vücudumuzda oluşur, ancak ana kaynak besinlerdir. Biyolojik olarak güçlendirilmiş bu yeni ürün, artan kanser, bunama ve birçok önde gelen ölüm nedeni ile bağlantılı büyüyen bir sorun olan D vitamini yetersizliği olan milyonlarca insana yardımcı olabilir. Araştırmalar ayrıca D vitamini eksikliğinin Covid-19 tarafından artan enfeksiyon şiddeti ile bağlantılı olduğunu göstermiştir.
Domatesler doğal olarak provitamin D3 veya 7-dehidrokolesterol (7-DHC) adı verilen D3 vitamininin yapı taşlarından birini yapraklarında çok düşük seviyelerde içerir. Ancak Provitamin D3 normalde olgun domates meyvelerinde birikmez.
Profesör Cathie Martin’in John Innes Center’daki bilim insanları, domates meyvesinde provitamin D3’ün birikmesi için bitkinin genetik kodunda revizyonlar yapmak için CRISPR-Cas9 gen düzenlemesini kullandılar. Düzenlenen bitkilerin yaprakları, kuru ağırlığın gramı başına 600 ug’a (mikrogram) kadar provitamin D3 içeriyordu. Yetişkinler için önerilen günlük D vitamini alımı 10 ug‘dir.
Domates yetiştirirken yaprakları genellikle atık malzemedir, ancak düzenlenen bitkilerinkiler vegan dostu D3 vitamini takviyelerinin üretimi veya gıda takviyesi için kullanılabilir.
Nature dergisinde yayınlanan araştırmanın ilgili yazarı Profesör Cathie Martin, “Gen düzenlemeyi kullanarak domatesleri provitamin D3 ile biyolojik olarak güçlendirebileceğinizi gösterdik, bu da domateslerin bitki bazlı, sürdürülebilir bir D3 vitamini kaynağı olarak geliştirilebileceği anlamına geliyor” dedi.
“Avrupalıların yüzde kırkında D vitamini eksikliği var ve dünya çapında bir milyar insan da öyle. Sadece büyük bir sağlık sorununu ele almakla kalmıyoruz, aynı zamanda üreticilere de yardımcı oluyoruz, çünkü şu anda çöpe giden domates yaprakları, genetiği değiştirilmiş hatlardan takviye yapmak için kullanılabilir.”
Önceki araştırmalar, meyvede molekül yapmak için 7-DHC’nin nasıl kullanıldığının biyokimyasal yolunu incelemiş ve bunu diğer moleküllere dönüştürmede belirli bir enzim Sl7-DR2’nin sorumlu olduğunu bulmuştur.
Bundan yararlanmak için araştırmacılar, domatesteki bu Sl7-DR2 enzimini kapatmak için CRISPR-Cas 9’u kullandılar, böylece 7DHC’yi domates meyvesinde biriktirmeyi başardılar.
Bu düzenlenmiş domates bitkilerinin yaprak ve meyvelerinde ne kadar 7-DHC olduğunu ölçtüler ve düzenlenmiş bitkilerin hem yapraklarında hem de meyvelerinde 7-DHC seviyelerinde önemli bir artış olduğunu buldular.
Web Kaynak: https://scitechdaily.com/scientists-create-tomatoes-genetically-engineered-to-boost-vitamin-d/
Kaynak: “Biofortified tomatoes provide a new route to vitamin D sufficiency” by Jie Li, Aurelia Scarano, Nestor Mora Gonzalez, Fabio D’Orso, Yajuan Yue, Krisztian Nemeth, Gerhard Saalbach, Lionel Hill, Carlo de Oliveira Martins, Rolando Moran, Angelo Santino and Cathie Martin, 23 May 2022, Nature Plants. DOI: 10.1038/s41477-022-01154-6