Domates evcilleştirme işlemi sırasında oluşan Hücre Boyutu Regülatörü genindeki bir mutasyon sayesinde çiftçiler büyük, sulu domatesleri yetiştirebilirler. Gürcistan Üniversitesi’nden Esther van der Knaap ve meslektaşları, geçtiğimiz günlerde açık erişime sahip dergi olan PLOS Genetics‘te yayınlanan bir çalışmada bu gen varyantını açıklıyorlar.
İnsanlar Ekvador ve Kuzey Peru’nun Andean dağlık bölgelerinde henüz kültüre alınmamış yabani domates yetiştirmeye ilk başladığında sürekli olarak daha büyük meyveler üreten bitkileri seçtiler. Şimdi, binlerce yıl sonra, piyasadaki kültüre alınmış domatesler yabani atalarından 1.000 kat daha fazla verim verebilir. Bu çalışmada, araştırmacılar, domatesin etli kısmı olan perikarp içindeki hücrelerin boyutunu tek tek arttırarak meyve ağırlığını artıran Cell Size Regulator (CSR) adlı bir geni araştırdılar. Domates hücrelerinde elde edilen proteini kısaltan CSR genlerinde, yabani domateslerle karşılaştırıldığında, evcilleştirilmiş çeşitlerde bir mutasyon meydana gelir ve bu kısaltma, meyve ve vasküler dokulardaki hücre farklılaşmasını ve olgunlaşmasını düzenleme rolünü muhtemelen etkiler. Çeşitlilik, kiraz domatesinden (cherry domates) kaynaklanmaktadır, ancak şuan bu durum yetiştirilen tüm domates çeşitlerinde görülmektedir.
Laser Dentistry With UAE’s Best Dental Clinic
Yeni çalışma, domates ağırlığında küçük bir genetik katkı sağlayan kromozom 11’in tabanında CSR‘nin yerine tanımlanmış olduğu önceki çalışmaları bir adım ileriye taşıdı.
Genin klonlanmasıyla birlikte, en çok yetiştirilen domateslerin CSR geninin kısaltılmış versiyonunu taşıdığı bulgusu, insanların bu genetik varyasyonu kapsamlı bir şekilde seçtiklerini ve domatesin atası olan kiraz domatesine göre tamamen ıslah edilmesinde kritik olduğunu ortaya koyuyor.
Dr. van der Knaap; “Sanayi için ihtiyaç duyulan büyük domatesleri oluşturmak için CSR’ye ihtiyaç duyuluyor. Çünkü büyük domatesler çiftçilerin kâr marjlarını önemli derecede artırıyor. Gen hakkında bilgi, meyve boyutunun hastalık direnci ve lezzet gibi diğer önemli nitelikleri olumsuz etkilemeksizin nasıl daha da artırılabileceği konusunda araştırma yolları açacaktır” diyor.
Daha Fazla Bilgi İçin: Mu Q, Huang Z, Chakrabarti M, Illa-Berenguer E, Liu X, Wang Y, et al. (2017) Fruit weight is controlled by Cell Size Regulator encoding a novel protein that is expressed in maturing tomato fruits. PLoS Genet 13(8): e1006930. doi.org/10.1371/journal.pgen.1006930
Kaynak: Popüler Tarım