Biological Conservation dergisinin Nisan sayısında yayınlanacak yeni bir yazı, böcek sayılarının azalmasının ana sebebi olarak, böcek türlerinin yüzde 40’ından fazlasının, özellikle tarım alanına dönüştürülerek kullanılacak alanların yanı sıra pestisit ve diğer kimyasallar ile istilacı türler ve iklim değişikliği ile önümüzdeki bir kaç on yılda yok olma tehlikesi altında olduğunu tahmin ediyor (1).
Tüm ekosistemler için besin kaynağı olan böcekler, topraktaki besinleri geri dönüştürür ve bitkileri tozlamada görev alırlar.
Biyoçeşitlilik kaybını çevreleyen endişelerin yanı sıra birçok hayvan türüne yönelik tehditler (her ikisi de temel olarak insan faaliyetlerinden dolayıdır) arasında maalesef artık ışık kirliliği de yer almaktadır.
Almanya’nın korunan alanlarından birkaçı üzerinde kısa bir süre önce yapılan araştırma, böcek sayısının otuz yıl boyunca düzenli bir şekilde azaldığını keşfetti. Ayrıca, uçan böcek biyokütlesinde şok edici bir yüzde 76 düşüş buldular, bu da böcek biyokütlelerinde yılda yüzde 2,8’lik bir kayıp olduğunu gösteriyor (2). Porto Riko’da yakın zamanda yapılan bir başka çalışmada, yılda yaklaşık yüzde 2,5 civarında benzer kayıplar olduğu görülmüştür (3).
Bu son çalışmada, en önemli itici güçleri ve gelecekteki olası etkileri belirlemek için dünyadaki 73 böcek kaybının tarihsel raporunu kapsamlı bir şekilde gözden geçirdi. Böceklerin verilerini inceleyen ve dünyanın farklı bölgelerinde yan yana olan tüm verileri inceleyen ilk çalışmadır.
Böcek sayılarını etkileyen ana faktörler yoğun tarım ve şehirleşme, sentetik pestisitler ve gübreler de dahil olmak üzere kirlilik, patojenler ve tanıtılan türler gibi biyolojik faktörler ve iklim değişikliği nedeniyle oluşan habitat kaybı olarak tanımlanmıştır.
Böcek sayılarının azalmasının ana sebebi ?
Araştırmacılara göre, mevcut böcek türlerinin yarısı hızlı bir şekilde kayboluyor ve üçte biri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Ayrıca, tarımın son altı yılda yoğunlaşmasının “sorunun asıl nedeni” olduğuna dikkat çekiyorlar.
Böcek sayılarının azalmasının ana sebebi olarak görülen, tarımsal üretim uygulamalarında kullanılan, özellikle sentetik pestisitlerin ve gübrelerin yaygın olarak tarımsal faaliyetlerde kullanımından kaynaklanan kirlilik, önemli habitat kaybına yol açıyor. Dahası, son 20 yılda yeni sentetik insektisit sınıflarının kullanılmasının özellikle zararlı olduğu düşünülmektedir.
Analiz edilen çalışmaların çoğu, diğer birkaç gelişmiş ülkenin yanı sıra Avrupa ve Kuzey Amerika ile ilgilidir. Bununla birlikte, bu eğilimlerin tüm dünyada, özellikle benzer tarım uygulamalarının daha sık kullanıldığı ve tarımsal yoğunlaşmanın yaygınlaştığı gelişmekte olan ülkelerde meydana gelmesi muhtemeldir.
Yazarlar, “gıda üretiminde kullandığımız yolları değiştirmediğimiz sürece, böceklerin bir kaç on yıl içerisinde yok olma tehlikesi altında olduğu” sonucuna varmıştır.
Bu nedenle, tarım ilaçları uygulamalarının, pestisitlerin, herbisitlerin ve gübrelerin yerini alcak diğer ekolojik temelli uygulamalarla daha sürdürülebilir alternatiflerin acilen geliştirilmesi gerekmektedir.
Çalışma, yakın zamanda yapılan diğer çalışmalarla birlikte, vahşi yaşama dair popülasyon sayılarının insan eyleminden çarpıcı biçimde etkilendiğinin bir başka kanıtıdır. Altıncı büyük kitlesel yok olma olayı, gerçekten de yakındır (4). Ancak böcek kayıplarının muhtemel itici güçlerini belirlemek, en azından önceki düşüşleri hafifletmek veya hatta tersine çevirmek – ve en önemlisi de “sağladıkları hayati ekosistem hizmetlerini korumak” için uygun koruma stratejilerinin yönlendirilmesine yardımcı olabilir.
Kaynak: Popüler Tarım Bilimleri
(1) Sánchez-Bayoa, F. and Wyckhuys, K.A.G. Worldwide decline of the entomofauna: A review of its drivers. Biological Conservation (2019). DOI: 10.1016/j.biocon.2019.01.020
(2) Hallmann, C.A. et al. More than 75 percent decline over 27 years in total flying insect biomass in protected areas. PLoS One (2017). DOI: 10.1371/journal.pone.0185809
(3) Lister, B.C. and Garcia, A. Climate-driven declines in arthropod abundance restructure
a rainforest food web. Proceedings of the National Academy of Sciences (2018). DOI: 10.1073/pnas.1722477115
(4) Ceballos, G., Ehrlich, P.R., and Dirzo R. Biological annihilation via the ongoing sixth mass extinction signaled by vertebrate population losses and declines. Proceedings of the National Academy of Sciences (2017). DOI: 10.1073/pnas.1704949114
Yazıyı okurken moralim bozuldu. İnsanoğlu her koşulda bulunduğu çevreye zarar vermeye devam ediyor. Şimdide de kutuplarda araştırmalar yapmaya başladık. Umarım oraları da tahrip etmeyiz. Yazı içerisindeki ışık kirliliği olayı baya dikkatimi çekti. Linke tıkladığımda çıkan yazıda çok etkileyici bilgilere sahip! Böcekler olmazsa tozlanma olmaz, ekosistem altüst olur.
Aslında yazı bir çok kişi için sıradan bir konu gibi görünebilir ancak resmin tamamına baktığınızda yaşanabilir bir dünya için oldukça korkutucu olduğunu görebilirsiniz. Yazıda bahsi geçen nedenlere HES lerin de eklenmesi gerektiğini düşünüyorum. HES yapımı için kullanılan dere, nehir gibi suların kullanımı ile o ekosistem içerisinde yaşamını bu sulardan sağlayan canlıların göç ederek, üremeyerek ya da açlık gibi sebeplerden dolayı göç ettiklerini biliyoruz.