Bilim insanları ilk kez, kadife çiçeğinin, (domateste yıkıcı bir etkiye sahip olan) beyaz sinek zararlısından korunmak için kullandıkları doğal silahı ortaya çıkardılar.
Newcastle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nden araştırmacılar, beyaz sineğin doğal düşmanını bulmak için bir çok yerde, bahçıvanların nesiller boyunca ne bildiklerini kanıtlamak adına bir çalışma yürüttüler.
Bulgularını bugün PLOS ONE dergisinde yayınlayan araştırmacılar, kadife çiçeği tarafından salınan limonen’i (anlamı için yazının sonuna bak) domates beyaz sineğini uzak tutan ana bileşen olarak tanımladı.
Büyük ölçekli uygulama
Çalışmanın bulguları, pestisitlere karşı daha güvenli ve daha ucuz alternatifler geliştirmenin önünü açacak potansiyele sahip.
Limonen beyaz sineği öldürmeden kovuşturduğu için, kimyasalın kullanılmasında dirence yol açma söz konusu olmamakta ve ürünün kalitesini etkilememektedir. Beyaz sinekleri caydırmak için gereken tek şey kadife çiçeğini domates alanlarına serpiştirmek veya domates bitkilerine küçük limonen kapları asmaktır, böylece koku domates yapraklarına dağılabilir.
Aslında, Dr. Colin Tosh ve Niall Conboy liderliğindeki araştırma ekibi, beyaz sineklerin kafasını karıştırmak için cam evlere asılabilen, saf limonen içeren bir hava spreyi gibi bir ürün geliştirmenin mümkün olabileceğini göstermiştir.
Newcastle Üniversitesi Doktora Öğrenci Niall, “Kadife çiçeğinin domatesleri beyaz sineklere karşı korumada etkili olduğunu bilen birçok bahçıvanla konuştuk, ancak hiçbir zaman bilimsel olarak test edilmedi.”
“Kadife çiçeğinden en yüksek miktarda salınan kimyasalın limonen olduğunu gördük. Bu heyecan verici çünkü limonen ucuz, zararlı değil ve pestisitlerden ziyade çok daha az riskli.”
“Çoğu pestisit, ekinlere püskürtülür. Bu sadece hedeflenen haşereyi öldürmekle kalmaz, haşerenin doğal düşmanları da dahil olmak üzere kesinlikle her şeyi öldürür.”
Limonen, turunçgil kabuğundaki yağın yaklaşık % 90’ını oluşturur ve genellikle ev kokuları ve sivrisinek kovucularda bulunur.
Dr. Tosh şunları söyledi: “Limonen iç ve dış mekanda, domateslerin kenarlarına kadife çiçekleri dikerek veya saf limonen kabukları kullanarak bahçenizde beyaz sineklere karşı çok büyük bir etki yapabilirsiniz. Limonen kullanmanın bir diğer önemli yararı da sadece arıların güvenli olmasının değil, tozlaşma için hayati olan arılar için nektar kaynağıdır.”
“Böcek ilacı kullanımını azaltabilecek ve bahçe bitkilerine daha fazla bitki ve hayvan çeşitliliği getirebilecek alternatif beyaz sinek kontrolü yöntemleri memnuniyetle karşılanmalıdır.”
Araştırmacılar iki büyük sera denemesi yaptılar. İlk deneyde Fransız kadife çiçekleri ile çalışarak, kovucu etkisinin işe yaradığını ve kadife çiçeklerinin beyaz sinekleri domates bitkilerinden uzak tutmak için etkili bir yardımcı bitki olduğunu tespit etmişlerdir.
İkinci deneme için ekip, tesislerin saldığı gaz ve uçucu kimyasalları analiz etmelerini sağlayan bir makine kullanıldı. Bu sayede hangi kimyasalın kadife çiçeklerinden salındığını belirleyebildiler. Ayrıca, beyaz sineklerin sevmediği diğer tamamlayıcı bitkiler ile serpiştirilen kadife çiçeklerinin kovucu etkiyi artırmadığını veya azaltmadığını belirlediler. Bu, sadece kadife çiçeğinin değil, beyaz sineklerin konukçu olmayan bitkilerinin de onları geri püskürtebileceği anlamına gelir.
Dünya çapında bilinen bir zararlı
Beyaz sinek erginleri, bitki özsuyuyla beslenen minik, güve benzeri böceklerdir. Birkaç bitki virüsünün yayılması ve bitkide küf oluşumunu teşvik ederek bir dizi üründe ciddi ürün kayıplarına neden olurlar.
Hem erginlerden hem de larvalardan doğrudan besleme, çok yüksek oranda bal özü salgılamasıyla sonuçlanır. Yaprakları örten bal özü salgısı, bitkinin fotosentetik kapasitesini azaltır ve meyveyi pazarlanamaz hale getirir.
Ekibin sonraki çalışmaları, domatesin üç büyük zararlısını (beyaz sinek, örümcek akarları ve tripsler) uzaklaştıracak üçlü karışımı geliştirmeye odaklanacak.
Daha uzun vadede, araştırmacılar, bahçe bitkileri sorunlarına karşı, pestisitlere alternatif olabilecek, bitkilerden oluşan rehber yayınlamayı amaçlıyorlar.
Çeviri ve Derleme: Popüler Tarım Bilimleri
Limonen, esrardaki en bol terpenlerden biridir ve esansiyel yağ fraksiyonunun% 16’sı kadar yüksek konsantrasyonlarda bulunabilir. Turunç kabuğundaki her yerde bulunan limonen, parfümlerde, ev temizleyicilerinde, yiyeceklerde ve ilaçlarda yaygın olarak kullanılan bir monoterpendir. Limonenin insan ve hayvan çalışmalarında gösterdiği çok sayıda tıbbi fayda vardır. Limonen, antioksidan ve antikanser özelliklere sahip olduğu belirlenen bazı bitkisel uçucu yağlar arasındadır. Bu nedenle Limonene, kanser önleme için mükemmel bir diyet kaynağı olarak önerilmiştir. Fare labirent modelindeki anksiyolitik etkiler diazepam ile karşılaştırılabilirdi, ancak flumazenil tarafından antagonize edilmedi, bu da benzodiazepin olmayan bir mekanizmayı ima etti. Bu, 5-HT1A reseptör yolu yoluyla antidepresan aktivitesi de gösteren önceki sonuçların aksine. Limonen osteoartrit ve astım modellerinde anti-enflamatuar etkilere sahiptir . Kemoprevensiyon dahil birçok antikanser aktivite modu gözlendi. Limonen, ayrıca birçok kanserle ilgili çalışmalara konu olan peril alkolün içine metabolize edilir.
Kaynak ve İleri Okuma:
Niall J.A. Conboy, Thomas McDaniel, Adam Ormerod, David George, Angharad M.R. Gatehouse1, Ellie Wharton, Paul Donohoe, Rhiannon Curtis, Colin R. Tosh
PLOS ONE. DOI: 10.1371/journal.pone.0213071
Kim bilir daha hangi bitki hangi bitkinin ilacı konumunda ama biz maalesef kimyasal ilaç kullanmaya devam ediyoruz. Yeşil devrimin sonunuz biran önce gelmesi ümidiyle..
Sanırım yeşil devrimin sonunun gelmesi bu gidişle hayal gibi görünüyor. Artan, ormansızlaşma, kentleşme ve nüfus birim alandan daha fazla ürün alınabilecek yöntemleri zorlamamıza neden oluyor. Bu da bizi maalesef kimyasal girdilere yönlendiriyor.
Çok yararlı bir bilgi. Çiftçilerin bunu kulanması gerekir.