Yükselen atmosferik karbondioksit (CO₂) iklimi ısıtıyor, ama aynı zamanda bitkileri de doğrudan etkiliyor. Daha fazla CO₂ genellikle bitkilerde daha yüksek oranda fotosentez ve daha az su tüketimi sağlar. Dolayısıyla ilk bakışta CO₂’nin sadece bitkiler için yararlı olabileceği görülüyor. Fakat işler bundan çok daha karmaşık; yüksek seviyede fotosentez, daha fazla karbondioksit tutumu için tek başına daha fazla biyokütle üretimine yol açmaz.
Geceleri, bitkiler tıpkı hayvanlar veya insanlar gibi CO₂ salgılar ve bu solunum hızları aynı anda artarsa, karbonun salınım hızı artar, ancak karbon stoğu artmaz. Bunu bir banka hesabı gibi düşünebilirsiniz; fazla kazanırsanız ama fazla harcarsanız daha zengin olamazsınız.
Bitkiler daha hızlı büyürse bile, bazı çalışmalar daha kısa ömürlü olma riskinin olduğunu göstermektedir. Bu, biyokütle ve topraklarda bulunan karbonu olumsuz etkileyebilir. Aslında hızlı büyüyen ağaçlar (örneğin fidanlıklar), yüzey alanı başına çok az büyüme gösteren eski, bozulmamış ormanlardan çok daha az karbon depolar.
CO₂’nin Su tasarrufu Üzerine Etkisi
CO₂’nin bitkilerin su kullanımı üzerindeki etkisi, fotosentez üzerindeki birincil etkiden daha önemli olabilir. Bitkiler stomalarını yüksek CO₂ seviyelerinde hafifçe kapatma eğilimindedir ve bu da su tasarrufu sağlar. Bazı kuru bölgelerde, bu gerçekten daha fazla bitki büyümesine yol açabilir. Yine de, işler çok daha karmaşık ve her zaman olumlu tepkiler görülmüyor. Bu yıl Nature Plants’te yayınlanan, dünya genelinde otlaklar üzerindeki araştırmalar, kuru sahaların daha fazla CO₂’den kar elde etmesine karşın, yağışlar başladığında karmaşık etkileşimler olduğunu göstermiştir. Yağmur yağdığında, bazı yerler biyokütle üretimi açısından sıfır seviyesine iniyor, hatta daha olumsuz etkiler bile gösteriyor.
Bitkiler Neden Daha Hızlı Büyümezler?
Her yıl bitkilerin, üç gigaton CO₂’yi atmosferden çıkardığı düşünülmektedir. Bu da 11 gigatondan fazla insan kaynaklı CO₂ salınımına karşı duruyor. Ayrıca, artan CO₂ seviyelerine bağlı olarak bunu değerlendirmek gerekiyor.
Özetle, CO₂’nin çoğalması bitkiler için kesinlikle kötü değil ve eğer küresel ölçekte ormanlık arazileri çoğaltabilirsek daha fazla atmosferik karbondioksit tutulmasına yardımcı olabiliriz. Ancak bu simülasyonlar iyimser ve çok ihtiyaç duyulan tarım alanlarının ormanlara dönüştürülmesine dayanıyor.
Emisyonlarda azalma kaçınılmaz ve tek başına bitkilerin CO₂ sorunumuzu çözemeyeceğine dair çok güçlü kanıtlar da var.